Brzmienie i znaczenie Imienia Bożego

Wszechmocny Bóg, który zadbał o to, by Jego święte Imię widniało na kartach   Biblii ok. 7 000 razy w postaci Tetragramu, nie pozostawił ludzi w bezradności  i niewiedzy co do wymowy swego Imienia. Biorąc za podstawę dzisiejsze  bardzo szczegółowe badania lingwistyczne wiele wskazuje za tym, że Imię Boga (hebr. szem ha-meforasz dosł. imię wyraźne) rozumiane jako imię własne brzmiało podobnie jak w jezyku polkim przy czym akcent padał na ostatnią sylabę. W formie zapisanej przy uwzględnieniu czterech spółgłosek tworzących tetragram JHWH można by więc je zapisać JEHOWAH. 

Czym innym jest jednak brzmienie imienia , a czym innym jego znaczenie. Te dwie różne funkcje są często mieszane ze sobą zwłaszcza przez tych, którzy chcą ukryć Imię Boże przed ludźmi. Np. imię Jerzy (gr. Georgos) odnosi się do konkretnej osoby, ale znaczy tyle co „rolnik”. I tak jest w każdym niemal języku.

Czym innym jest więc pronuncjacja związana z fonetyką hebrajską, a czym innym znaczenie Imienia. Bóg sam wyjaśnia znaczenie swego Imienia wyjawiając je Mojżeszowi w słowach ‘Ehyeh aszer ‘Ehyeh - (2 Moj.3:14)  אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה - co zazwyczaj jest tłumaczone na „Jestem, który Jestem”. Po czym dodaje - tak powiesz do synów Izraela : JEHOWAH Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka, i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To  jest  moje Imię  po czas niezmierzony i takie jest przywołanie mnie z pokolenia w pokolenie ! ” - 2 Moj. 3:15 

Imię Boże zapisywane Tetragramem nie jest więc zamienne z ‘Ehyeh Aszer ‘Ehyeh i również ‘Ehyeh Aszer ‘Ehyeh - nie jest Szem ha-meforasz. 

Ustalenie właściwego znaczenia Imienia można uczynić nie tylko przy pomocy hebrajskiej filologii, w tym hebrajskiej gramatyki, ale przede wszystkim przy pomocy objawienia Bożego opisanego w bliższym i dalszym kontekście biblijnym.

Imię własne Boga jest wyjątkową formą czasownikową w przeciwieństwie do innych imion o charakterze rzeczownikowym lub przymiotnikowym. Stąd nie jest wynikiem refleksji filozoficznej czy religijnej, ale zawdzięcza się je objawieniu.

Ci, którzy chcą przeforsować wymowę Jahwe odwołują się do rdzenia HJH czasownika ‚ehjeh’. Lecz jak Tetragram JHWH może być powiązany ze rdzeniem HJH ? W języku hebrajskim י yod oraz ו waw są niejednokrotnie spółgłoskami zamiennymi. Np. słowo ֶיֶלד - jeled (t.zn. dziecko) ma wariant w postaci valad - ָוָלד , w którym yod jest zamienione na waw. Taka zamiana jest szczególnie widoczna w imionach hebrajskich. Stąd Imię Ewa (hebr. ִHawwah חַוָּה t.zn. matka wszystkich żyjących’ - חָי hebr. ִhaj) -1Moj. 3:20. Widać tu jak yod  z formy „haj” zostało zamienione na vav w formie Hawwah  חַוָּה   Nie zawsze jednak vav i jod są zamienne, lecz gdy hebrajski rdzeń ma w sobie V/Y.

Lingwistycznie Tetragram można by wyprowadzić z rdzenia czasownika HJH - ‚być’. Stąd pochodzi wniosek, że Bóg objawia się Mojżeszowi jako ’Ehjeh Aszer ‘Ehjeh - co wydaje się być wyraźną aluzją do Jego Imienia. Niektórzy biorąc za podstawę 2 Moj.3:14-15 argumentują, że Tetragram JHWH jest formą piel czasownika HJH - ‚być’. Jest to dla nich kauzatywna forma czasownika przez co tłumaczą  JHWH - „On sprawia, aby zaistniało”. Tym też próbują uzasadnić formę Jahweh - jako formę piel lub hifil czasownika ‚być’ z którego według nich wywodzi się Tetragram, jednakże to wyjaśnienie jest bardzo wątpliwe. Przeszkodą jest bowiem koniugacja hebrajska. Każda koniugacja zmienia nieco odmieniany czasownik. Niektóre rdzenie mogą być odmienione we wszystkich siedmiu typach koniugacyjnych, ale w gruncie rzeczy większość może być odmieniona tylko w trzech lub czterech. W pozostałych formach koniugacyjnych - nie istnieją. I tak też sprawa wygląda z czasownikiem „być” - HJH, którego formą jest JHWH, ponieważ czasownik ten istnieje tylko w pierwszej (qal) i drugiej (nifal) koniugacji w biblijnym hebrajskim. Założenie więc, że JHWH jest formą piel lub hifil czasownika HJH jest bezpodstawne, gdyż czasownik ten nie istnieje w tych koniugacjach. Wynika z tego, że forma Jahweh nie istnieje jako forma czasownikowa w języku hebrajskim. Skoro forma hayah nigdy nie występuje  w jezyku hebrajskim w formie hifil, to nie pozostaje nic innego jak przyjąć, że Imię Boże jest formą qal i oznacza „Tego, który jest” z odcieniem aktywnego manifestowania swego istnienia. Harmonizowałoby to z pozostałymi opisami Biblijnymi, z których wynika, że Bóg objawia nie tyle sam fakt swego istnienia, który był oczywisty dla Hebrajczyków, lecz raczej dynamizm i skuteczność swego istnienia. Wskazuje na to niezbicie werset 2 Moj.3:12 Bóg używa tam tego samego czasownika Ehjeh - co jest zazwyczaj tłumaczone - jako Będę, a dokładnie Będę z Tobą. Wcześniej Mojżesz pyta bowiem : kimże jestem, bym miał pójść do faraona i wyprowadzić synów izraelskich z Egiptu ? 2 Moj. 3:11. Uzyskuje więc odpowiedź: אֶֽהְיֶ֣ה עִמָּ֔ךְ -’Ehyeh ‘immāk -  co znaczy - Będę z tobą.

Istnienie Boga wyrażające się w skuteczności Jego działania było bowiem czymś najbardziej oczekiwanym przez Izraelitów, którzy z pewnością marzyli o wolności jęcząc w niewoli egipskiej pod nieludzkimi rządami faraonów.

Kiedy Bóg mówi o sobie w 2Moj 3:14  Ehyeh (imperfectum - qal 1os. singularis), hebrajska forma czasownikowa zdaje się raczej wskazywać bardziej na przyszłość a nie zaś na teraźniejszość, gdyż fakt, że On jest nie podlegał żadnej dyskusji i tylko głupi mógł mówić w swoim sercu - ‚nie ma Boga’ - Ps.14:1.

Tak więc imperfectum od czasownika hayah -  być  w formie qal (w 3 os. sing.) brzmiące yihyeh - może wskazywać, że Bóg Żywy i działający w sposób aktywny ujawni swoje istnienie co będzie miało dla ludzi życiodajne znaczenie. 

Objawiając Izraelitom swe Imię, dał im Bóg Wszechmocny samego siebie, gdyż takie było znaczenie semickie i biblijne Imienia. Imię było równoznaczne z osobą, która je nosi. Stąd ten kto był bez imienia de facto nie istniał, bowiem wymazanie czyjegoś imienia w świadomości Hebrajczyków kojarzyło się z unicestwieniem - Ps.9:6. Lud Boży miał znać imię Boże - (Iz. 52:6) i miał wysławiać i wyznawać to Imię - (Ps.44:9 ; Ps.22:23) oraz je błogosławić - (Ps.145 :1), aby też pozostali ludzie mogli to czynić - (Ps.145:21). Jednak tylko sprawiedliwi mieli wysławiać Boże Imię - (Ps.140:14 ; 2 Tym.2:19), a ci którzy je wzywają mieli się stać świętymi we wszelkim postępowaniu swoim - ( 1 Piotra 1:15-19 ).

Stąd też stałe pamiętanie o Imieniu Bożym było wręcz obowiązkiem i chlubą - (Ps.113:3, Iz.26:13), a nie pamiętanie było naganne (Ps.44:21-22 , Jer.23:26-27). Imię to wiązało się ściśle ze świętością, więc gdy lud Boży odchodził od świętości, odchodził tym samym od wymawiania i posługiwania się tym Świętym Imieniem.

Bóg jednak przewidział taki stan rzeczy ( Amos 6:9-10 ) i w związku z tym miał sam zatroszczyć się o swoje Imię - (Ez.36: 21-23 ; 38:23, Ps.83:18-19). 

Mesjasz na pierwszym miejscu w słynnej modlitwie Ojcze nasz - wymienił uświęcanie Imienia Bożego - (Ewangelia Mateusza 6:9). Królestwo Boże miało przyjść w tym właśnie Imieniu. 

Wszyscy słudzy Boga mieli wysławiać Imię Jego - (Ps.135:1). Widać to wyraźnie w wizji zapisanej w Apokalipsie 19:6-9, gdzie jest opis jak wybawieni oddają chwałę Bogu wołając radośnie Hallelu JAH ! 

Skrócona forma Imienia Bożego - JAH - nie jest jednak jak niektórzy mylnie sądzą formą skróconą od Jahweh. Forma JAH szczególnie używana w trakcie wychwalania - w pieśniach i Psalmach - ( 2 Moj.15:2 ; Ps.68:5 )   יָהּ  - ma pod jod samogłoskę kamac, natomiast  Jahweh    יֲהְוֶה  - ma pod jod samogłoskę krótką  zwaną hateh patah, która jest całkiem inaczej zapisana. Nadto w imionach teoforycznych w hebrajszczyźnie nie ma takich przypadków,  by imię zaczynało się od Jah. Forma skrócona powstała poprzez połączenie yod oraz ostatniej spółgłoski he  z formy JEHOWAH יְהֹוָה  w związku z czym kamac przeszło do formy JAH   יָהּ 

Niektórzy błędnie sądzą, że skoro w kopiach greckich t.zw. Nowego Testamentu nie widnieje tetragram to znaczy, że Mesjasz i jego uczniowie nie wymawiali Imienia Bożego. Pogląd taki jest całkowicie sprzeczny z tym co mówił i czynił Mesjasz i apostołowie. Nie wolno zapominać, że byli oni Hebrajczykami, którzy myśleli i mówili po hebrajsku choć w mowie potocznej używali pewnej odmiany aramejskiego z regionu galilejskiego. Było nie do pomyślenia, aby Hebrajczycy nie wiedzieli jakiego Boga czczą i by nie znali Jego świętego Imienia. Kto się czuł niegodny, to Imienia Bożego nie wymawiał (Amos 6 : 9 - 10), ale z pewnością nie można tego powiedzieć o Chrystusie, który był bez grzechu i o apostołach, którzy go wiernie naśladowali. 

Stąd też nie jest możliwe, by Chrystus cytujący słowa zapisane w hebrajskich natchnionych przez Boga Pismach Świętych pomijał lub zatajał Imię Boga Najwyższego lub aby nie czuł się godny to Imię wymawiać. 

Dlatego ilekroć cytował Pisma Hebrajskie - Prawo, Proroków lub Psalmy nie było powodu, aby nie wymawiać Świętego Imienia Boga, gdyż inaczej byłby sam z sobą w niezgodzie skoro podkreślał wagę nawet jednej najmniejszej litery yod lub kreski z Prawa - Ewangelia Mateusza 5 : 17 - 18, Ewangelia Łukasza 16 : 17. 

Gdy więc Jehoszua (gr. Jezus) wszedł do synagogi i wzrok jego padł na fragment proroctwa Izajasza, który się na nim spełnił to nie mógł przeczytać „duch Pański nade mną...”, lecz tak jak było napisane w tekście hebrajskim duch Jehowy Pana nade mną... - por. proroctwo Izajasza 61 : 1 oraz Ewangelia Łukasza 4 : 17 - 18.

Poza tym sam zaznaczył w modlitwie do Ojca niebiańskiego, że ujawnił jego Imię ludziom (Ewangelia Jana 17: 6), że dał im je poznać i da im je poznać - Ewangelia Jana 17 : 26.

Apostoł Paweł pisząc list do Hebrajczyków o chwalebnym i nienagannym postępowaniu Mesjasza odnosi do niego werset z Psalmu 22 : 23 gdzie napisano : „rozgłaszać będę imię Twoje braciom moim, wśród zboru wielbić  Cię będę.” Nie chodziło tu o bezimiennego Boga, gdyż ten sam Psalm w wersetach 22 : 20 oraz 22 : 24 wymienia imię JEHOWAH. (por. List do Hebrajczyków 2 : 10 - 12). Stąd też apostoł Paweł pisząc o wzywaniu Imienia Pańskiego w 2 Liście do Tymoteusza 2 : 19 doskonale wiedział o jakie Imię chodzi.

Podobnie postępowali pozostali apostołowie i uczniowie Mesjasza. Piotr apostoł pisząc swój pierwszy list i apelując do chrześcijan by stali się świętymi we wszelkim postępowaniu swoim powołał się przedtem na 3 Mojżeszową 11 : 44 gdzie napisano : „ Ja JEHOWAH jestem waszym Bogiem. Uświęćcie się i bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty. ” - por. 1 list Piotra 1 : 15 - 16. 

W dalszych wersetach apostoł pisze, że jeśli uczniowie Chrystusa wzywają Ojca, który bezstronnie sądzi każdego według jego uczynków to powinni żyć w bojaźni przez czas pielgrzymowania swego. - 1 list Piotra 1 : 17. Z tego wersetu jak również i z późniejszych wynika jednoznacznie, że Bogiem jest JEHOWAH, który przez przelaną drogocenną krew Chrystusa daje ludziom możliwość uwolnienia od marności przekazanej przez ojców. 

Początkowo apostołowie i ich uczniowie pisali po hebrajsku, a dopiero później tłumaczono Pisma t.zw. Nowego Testamentu na język grecki, aramejski, łacinę, koptyjski i wiele innych. Obecne zachowane wersje to kopie kopii, które nie były pisane bezpośrednio ani przez apostołów, ani przez ich uczniów. Dostały się one w ręce osób pozornie tylko przypominających chrześcijan, ale w gruncie rzeczy byli to przeciwnicy prawdy Bożej. Nic więc dziwnego, że próbowano wielokrotnie fałszować tekst Pisma Świętego i w zachowanych kopiach jest szereg śladów fałszerstw. Imię Boże nie można też było zapisać w języku greckim, gdyż nie istnieje w nim spółgłoska waw która wchodziła w skład Tetragramu. Zastępowano więc Imię Boże tytułem Pan (gr. Kyrios) oraz Bóg (gr. Theos). I w ten sposób nieprzyjaciel usunął Święte Imię Boże z natchnionych przez Boga tekstów Pisma Świętego. Bóg jednak zapowiedział poprzez proroków, że zatroszczy się sam o swoje Święte Imię i zostanie ono przywrócone i uświęcone pośród narodów. - proroctwo Izajasza 2 : 2 - 4, proroctwo Ezechiela 36 : 23, proroctwo Sofoniasza 3 : 9.